The Chosen – Christian America’s Must-See TV Show

Christian America’s Must-See TV Show
Neem het aan van een christen en een criticus: The Chosen is net zo goed gemaakt en onderhoudend als veel netwerkdrama’s. Maar de relatieve onzichtbaarheid voor het seculiere publiek is geen verrassing.

Door Chris DeVille

Heeft u gehoord van de hit Jesus TV show? Degene die werd gelanceerd met een meer dan 10 miljoen dollar crowdfunding drive? En die gratis wordt uitgezonden via zijn eigen app, waar de teller op dit moment al boven de 194 miljoen staat? En die eerlijk gezegd veel beter is dan ik had verwacht?

Naar de maatstaven van onafhankelijke media is The Chosen een succes. Op paaszondag stemden 750.000 mensen af om de première van seizoen 2 live te streamen; ter vergelijking: de eerste aflevering van HBO’s Mare of Easttown trok diezelfde maand 1 miljoen kijkers. Toch is The Chosen – dat het leven van Jezus Christus en zijn discipelen presenteert als een meerdaags drama met fantasierijke achtergrondverhalen en interpersoonlijke conflicten – een grotendeels ondergronds fenomeen. Tot het verschijnen op NBC’s Peacock eerder dit jaar, was The Chosen niet te zien op een groot kabelnetwerk of een tv-streamingdienst. De meeste mainstream publicaties hebben het niet beoordeeld, hoewel in verspreide verslagen melding wordt gemaakt van de crowdfundingacties (samengevat de grootste ooit voor een mediaproject). Je kunt de televisie-industrie goed in de gaten houden en niet weten dat The Chosen bestaat. Dat komt omdat het succes van de show tot nu toe niet te danken is aan zijn insulaire karakter, maar er juist aan te danken is.

Zelfs veel christenen staan sceptisch tegenover op geloof gebaseerd amusement. De showrunner van The Chosen, Dallas Jenkins, vergeleek onlangs, toen ik met hem sprak, de mensen die het woord over zijn show verspreiden met het verhaal van de discipel van Christus, Filippus, die zijn vriend Nathanael vertelt dat de messias uit het achtergebleven stadje Nazareth komt. (“Kan daar iets goeds vandaan komen?” antwoordde Nathanael beroemd.) Dus kan een bijbelserie gemaakt door een productiemaatschappij van de oprichters van VidAngel – een dienst die kijkers in staat stelde naaktheid, godslastering en grafisch geweld uit TV en films te filteren, en die vervolgens werd verkocht na een miljoenen kostende rechtszaak wegens inbreuk op het auteursrecht – werkelijk de moeite van het kijken waard zijn?

Neem het aan van een criticus en een christen met een afkeer van christelijk amusement: De show is goed. Ik zou The Chosen geen prestigedrama willen noemen, maar het ziet er wel degelijk seculier uit en voelt ook zo aan. Ondanks een raar accent hier en daar, is het acteerwerk even sterk als in een mainstream serie als Friday Night Lights of This Is Us. Een tracking shot van meer dan 13 minuten opende een recente aflevering – een typische techniek voor een filmmaker om zijn vaardigheden te tonen. De storytelling inspireerde me zelfs om te voldoen aan de promotionele hashtag van de show en (ugh) #BingeJesus.

The Chosen is bij christenen deels aangeslagen vanwege de schaarste. Op geloof gebaseerde streamingdiensten zoals PureFlix stromen over van plechtige dramatiseringen van Bijbelverhalen, hoewel het zelden voorkomt dat je er een vindt met veel diepgang of amusementswaarde. Ondertussen schrikken subversieve Hollywood-verfilmingen zoals Noah of The Last Temptation of Christ christenen af die het gezag van de Schrift hoog in het vaandel dragen. De meer eenvoudige film The Passion of the Christ uit 2004 was verreweg de best verdienende christelijke film aller tijden, en de laatste die een deuk heeft geslagen in de seculiere popcultuur. Toch was hij hypergeconcentreerd op de laatste uren van Jezus’ leven, en de fixatie op de bloederige details van zijn kruisiging was niemands idee van plezier.

Jonathan Roumie van The Chosen speelt Jezus als iemand met wie je graag omgaat, met een goddelijke ernst en een gemakkelijke warmte. Hij maakt grapjes; hij danst op feestjes. “Wat The Chosen goed heeft gedaan, is ons een robuust portret geven van een zeer relateerbare Jezus die verder gaat dan sommige van de heiliger-dan-gij, onaanraakbaar, ongenaakbaar portretten van Jezus in het verleden,” zegt Terence Berry, de COO van de Wedgwood Circle, een investeringsgroep die religieuze media financiert. (Een Wedgwood-lid steunde Silence-Martin Scorsese’s karige en serieuze film uit 2016 met Andrew Garfield, Adam Driver en Liam Neeson in de hoofdrollen als 17e-eeuwse jezuïetenmissionarissen).

Alan Jacobs: “Evangelisch” heeft zijn betekenis verloren

In plaats van alleen maar de grootste hits van Jezus voor te dragen, blijven Jenkins en zijn schrijvers stilstaan bij de personages in hun dagelijkse leven – echtelijke en professionele conflicten, financiële problemen, kampvuurbijeenkomsten. Wanneer het publiek climaxmomenten uit de evangeliën ziet, zoals Jezus’ wonderbaarlijke genezing van een melaatse, worden de gebeurtenissen geregistreerd als verstoringen van de status quo.

Hoewel The Chosen trouw blijft aan het brede traject van de christelijke Bijbel, creëert het ook enkele speculatieve achtergronden. De Bijbel vermeldt dat Jezus een demon uitdreef uit Maria Magdalena als een bijna terloops detail; The Chosen plaatst dit in een verhaal dat haar latere toewijding aan Christus verklaart. Joden die belasting inden voor Rome werden beschouwd als verraders, dus de schrijvers van The Chosen schilderen Matthew de tollenaar af als een autist, met de redenering dat een sociale verschoppeling zich zou kunnen richten op een winstgevende maar ondankbare baan. Het verhaal van Jezus die water in wijn verandert op een bruiloft is misschien wel bekend, maar in de show voorkomt het wonder ook dat de ouders van de bruid uit de arbeidersklasse de rijke vader van de bruidegom in verlegenheid brengen.

Het doel, vertelde Jenkins me, was om met plausibele scenario’s te komen die toch stroken met het heilige boek. “We proberen de Bijbel niet tegen te spreken,” zei hij. “We proberen gewoon een show rond de Bijbel te bouwen en verhalen te vertellen die we boeiend vinden.” Als kijker die is opgegroeid in de kerk en die het bestuderen van de bijbel tot een centraal onderdeel van mijn volwassen leven heeft gemaakt, heb ik deze aanpak steeds beloond. Kijken naar The Chosen is geen vervanging voor het lezen van de Bijbel – een disclaimer aan het begin van seizoen 1 zegt zelfs “kijkers worden aangemoedigd om het Evangelie te lezen”. Maar door een andere laag van menselijk perspectief tussen de kijkers en het bronmateriaal te leggen, vervult The Chosen enkele van de functies van een goede bijbelleraar, door culturele context te bieden voor gebeurtenissen uit de oudheid en de kijkers te vragen zich in te leven in de personages.

Sommige kijkers zijn minder enthousiast. “Elke dag krijg ik te horen dat ik godslasterlijk ben of dat ik een ketter ben of dat ik de Bijbel schend,” zei Jenkins. Maar het succes van de show suggereert dat er een markt is voor op geloof gebaseerde inhoud die creatieve vrijheden neemt en toch de bijbel respecteert. De basisbeweringen van het christendom draaien natuurlijk om Jezus: Was hij slechts een bijzondere wijze man of de zoon van God? Wat heeft hij bereikt door te sterven aan het kruis? Stond hij werkelijk op uit de dood? Christenen die een letterlijke kijk hebben op de gebeurtenissen in de Bijbel zullen zeker waarderen dat The Chosen aansluit bij hun opvattingen over deze vragen. The Chosen biedt geen natuurlijke verklaringen voor de wonderen van Christus, presenteert hem niet als een verkeerd begrepen martelaar, of impliceert dat hij homo of getrouwd was. Hoewel de show nog seizoenen verwijderd is van de kruisiging, laat Jezus al doorschemeren dat hij op aarde is voor een groter doel – een toespeling op zijn toekomstige dood als offer voor de menselijke zonde. Zolang Jenkins op belangrijke punten als deze orthodox blijft, lijkt de fanbase van de show hem ruimte te geven om rond de randen van zijn Bijbel te kleuren.

The Chosen, waarvan het eerste seizoen in 2019 werd uitgezonden, zamelt nu geld in voor het derde seizoen van de geplande zeven. De populariteit bij een reeds bestaand christelijk publiek is verzekerd. Maar bij veel niet-religieuzen lijkt het niet aan te slaan. Binnen de religieuze entertainmentindustrie bestaat al lang een spanningsveld tussen bereik en geslotenheid. Gewoonlijk dringen bijbelse verhalen niet door tot de seculiere mainstream zonder een ster als Charlton Heston of Mel Gibson, en de moderne Amerikaanse cultuur is nooit minder christelijk geweest dan nu. Toch verkopen christelijke muziekartiesten van alle genres al tientallen jaren arena’s uit, waaronder Amy Grant, Lecrae en NEEDTOBREATHE. Theaters zien een gestage stroom christelijke films, zowel confronterend (God’s Not Dead) als inspirerend (Heaven Is for Real). Left Behind, de boekenserie over de vervoering die mede door Jerry Jenkins’ vader is bedacht, heeft meer dan 80 miljoen exemplaren verkocht. Het religieuze media-ecosysteem omvat tekenfilms, videospelletjes en talkshows. Historisch gezien is het ook grotendeels op zichzelf staand. “Er ontstond een hele subcultuur die zijn eigen versies van dingen en zijn eigen zenders produceerde, en echt tegen zichzelf praatte,” zegt Michael Wear, die geloofsvoorlichting gaf voor de herverkiezingscampagne van president Barack Obama en als adviseur werkte voor tv-projecten zoals The Bible. “En nu denk ik dat deze volgende generatie christelijke communicatoren [probeert] dat te doorbreken.”

Podcast: De politieke winst en het verloren geloof van de evangelische identiteit

Jenkins lijkt zich niet zo druk te maken over de vraag of niet-christenen zijn series zien. Behalve dat seizoen 1 van The Chosen dit voorjaar werd toegevoegd aan Peacock, streamt de show al op YouTube en Facebook, waardoor hij steeds toegankelijker wordt voor niet-religieuzen. Maar de vele religieuze kabelnetwerken die de show het afgelopen jaar zijn gaan uitzenden – BYUtv, Trinity Broadcasting Network, UPtv – weerspiegelen beter zijn promotie-inspanningen. Jenkins erkent dat de meeste feedback die hij krijgt afkomstig is van de christenen op wie de show sterk gericht is, en gespecialiseerde trailers zijn ontworpen om verschillende denominaties aan te spreken. Zijn focus blijft het maken van afleveringen voor zijn toegewijde begunstigers, die in sommige gevallen letterlijk geïnvesteerd zijn, dankzij de equity-crowdfunding bepaling van de JOBS Act, die financiële backers toestaat om een aandeel te hebben in de projecten die zij steunen. The Chosen zou een productiedeal met Netflix kunnen nastreven, waar leidinggevenden hongerig zijn naar doelgerichte programma’s en creatieve vrijheid bieden, aldus Wear. Of het zou het gevestigde pad kunnen volgen van webserie naar kabelprogramma van shows als Broad City en High Maintenance, zegt Craig Detweiler, de voorzitter van de Wedgwood Circle. Toch is de aarzeling van Jenkins om dit te doen tot nu toe gemakkelijk te begrijpen: De financiële en creatieve autonomie van een zelf gefinancierde hit, waarbij al je productiekosten vooraf worden betaald, is enorm.

Jenkins kan buiten het traditionele medialandschap leven door uitsluitend zijn bestaande fans te bedienen – net zoals de schrijvers en live-streamers op platforms als Substack en Patreon dat doen. Berry, van de Wedgwood Circle, wijst erop dat de Wingfeather Saga, een reeks jeugdfantasieromans van de christelijke muzikant Andrew Peterson, nu wordt bewerkt tot een tv-tekenfilmserie na een crowdfunding van 5 miljoen dollar via het productiebedrijf van The Chosen, Angel Studios. Hoezeer hij ook benieuwd is of The Chosen kan overstappen naar seculiere kijkers, hij is even benieuwd, zo niet nog nieuwsgieriger, of het crowdfundingsucces kan worden herhaald door andere op geloof gebaseerde programma’s.

Wat er is gebeurd met The Chosen is volgens Mark Sayers, de hoofdleider van Red Church in Melbourne en medepresentator van de christelijke podcast This Cultural Moment, een verschuiving naar een meer “netwerkcultuur”. Tegenwoordig hoeft een show geen Breaking Bad-niveau van alomtegenwoordigheid te bereiken om een impact te hebben; het moet gewoon specifieke gemeenschappen bereiken via persoonlijke connecties. The Chosen zal zijn bereik niet vergroten door een seculier publiek te bereiken, maar door christenen te vinden in elke stad met betrouwbaar internet. “Mensen in Australië kijken,” zegt Sayers. “Er zijn enorme christelijke markten die Engels spreken in plaatsen als Nigeria en daarbuiten.”

Dit klinkt misschien contra-intuïtief: Evangelisatie is in theorie gebaseerd op het verspreiden van het “goede nieuws” over Jezus aan zoveel mogelijk niet-gelovigen. Sayers denkt dat The Chosen effectief kan zijn om spirituele gesprekken te beginnen met sceptische vrienden, en ik weet zeker dat sommige christenen de show op die manier hebben gebruikt. Toch lijkt de serie vooral fans te vinden onder de bekeerden. Een seculier publiek heeft misschien nog nooit van The Chosen gehoord, simpelweg omdat dat nooit de doelgroep van de serie is geweest. Als The Chosen de volgende fase van christelijke televisie vertegenwoordigt, zou die toekomst kunnen bestaan uit een scherpe productie en een genuanceerd verhaal. Maar het lijkt ook vertrouwd voorbestemd om te blijven hangen in een van de oudste echokamers van de populaire media.

Waarom het Messiaanse Christendom niet aanvaardbaar is voor Joden

Door ARI MONTANARI

Als ik een groene appel neem en hem rood verf, is het dan nog een appel? Als ik het christendom neem en het beschilder met elementen van het jodendom, waarvan het al veel elementen heeft overgenomen en herzien uit het jodendom, zou het dan nog christendom zijn? Wordt een geloof, of een godsdienst, of een systeem van theologieën die met elkaar overeenstemmen, ook beschouwd als van hetzelfde merk? Als ik je David noem, of Dovid, of Davide, ben je dan nog David? Is dit niet hetzelfde met het messiaanse merk van het christendom? Terwijl de theologie hetzelfde is, of identiek, maar zij incorporeren sommige rabbijnse tradities, hoe zij die ook gebruiken, is het nog steeds gewoon het oude christendom?

Ik weiger te erkennen dat de messiaans-christelijke variant van hun religie ook maar iets met het jodendom te maken heeft. Zij kozen er op een dag voor om de heilige elementen, tradities en praktijken van het geloof van de G-d van Israël te gebruiken om hun vroegere Joden, die nu christelijke bekeerlingen zijn, een nieuwe naam te geven. Het feit blijft hetzelfde, wanneer iemand het geloof van zijn vaderen in het Jodendom verlaat en de Christelijke godsdienst omarmt, geworteld in het Katholicisme, – of hij dat nu leuk vindt of niet, het is zo -, wanneer hij dit doet is hij niet langer Jood maar Christen.

Christenen zijn niet toegestaan onder de wet van terugkeer in Israël. Als een Jood een strategische keuze maakt om zijn geloof in Hashem af te wijzen en het geloof van de Paus te omarmen, is het die persoon niet toegestaan om terug te keren naar het Land Israël onder de Wet van Terugkeer. Misschien vinden de liberalen mijn visie extreem, maar wat zegt de Torah van Hashem? Na’aseh V’nishma is één antwoord. Eerst zullen we doen en gehoorzamen en dan zullen we luisteren en leren. Velen hebben dit vandaag de dag verdraaid om het negeren van de voorschriften en geboden van Torah te rechtvaardigen. Nu hebben we “geleerden” die de Torah herinterpreteren om hun seculiere en moderne wereldbeelden en levensstijlen te rechtvaardigen.

Onthoud, zij die Torah verwerpen krijgen nu hun beloning op aarde. Zij die Torah verwerpen zijn verworpen en onbekend voor Hashem als Joden. Zij die de Torah verwerpen en om het even welk theologisch of religieus systeem buiten de Torah omhelzen, zijn een deel van een ander geloofssysteem, messiaanse christenen inbegrepen. Dit omvat voormalige Joden die de Assemblies of God omhelzen, of The Foursquare Church, of de MJAA, UMJC of welke christelijke entiteit dan ook die deze valse titel toestaat, op ongepaste wijze gebruikmakend van de tradities van het Jodendom. In een recent artikel op de JPost door Tamara Zieve, schreef zij een geweldig stuk over waarom messianisten worden afgewezen door het mainstream Judaïsme en Israël.

Zij wijst op een verwijzing van Rabbi David Rosen van het Opperrabbinaat van Israël die duidelijk zegt:

“Als mensen geloven dat Jezus één van de drie-enige personen van God is, dan moeten zij eerlijk zijn als zij zichzelf als christen identificeren.”

Het is duidelijk dat dit de waarheid is en dat hier de grens moet worden getrokken. Als je gelooft zoals Rabbi Rosen opmerkte, dan ben je niet van het Joodse geloof. En Joden zullen, net als wij, u onder het christelijke merk scharen en zijn bereid ons geloof te verdedigen tegen elke aanval of poging tot bekering als een agressieve daad om de Joodse cultuur, traditie en het geloof van de G-d van Israël te vernietigen en te elimineren. Want wij hebben meer dan 3000 jaar stand gehouden en hebben oorlogen en kruistochten overleefd, en zullen pogingen om Israël te kerstenen of pogingen om Joden te bekeren door hun christelijke liefde, overleven. Want wij zijn Joden, bevolen om Joden te zijn en zullen altijd Joden blijven, trouw aan Hashem, voordat wij ooit hun pogingen erkennen om ons te bekeren met welke tactiek dan ook die zij ook afleiden en tegen ons gebruiken. Assimilatie en integratie is waar wij onze ergste vijand vinden.

Het christendom is de essentie van integratie en assimilatie. Het is de antithese van Joodse tradities, voorschriften en Joodse cultuur. Deuteronomium 13 is duidelijk, wij zullen de Heere onze G-d volgen, Zijn geboden onderhouden, naar Zijn stem luisteren, Hem aanbidden, en ons aan Hem vastklampen. Want het is een test en een test die we niet zullen falen. Want deze waarschuwing van Hashem is duidelijk voor ons dat deze pogingen om te misleiden, te proselitiseren, te bekeren of te manipuleren voor altijd verworpen zullen worden

.Want de Tora is eeuwigdurend, onveranderlijk en voor alle generaties.

Het onderbreken van je studie Torah – Megillah 29

Door Sue Parker Gerson

Een van de beroemdste uitspraken over Torastudie, die op meerdere plaatsen in de Talmoed en in de dagelijkse ochtendgebedsdienst te vinden is, is Talmoed Torah k’neged kulam, wat betekent “de studie van de Torah overtreft ze allemaal.” Het “alles” wordt gewoonlijk opgevat als de rest van de mitzvot. Torastudie, met andere woorden, is van groter belang dan elk ander gebod.

De daf van vandaag begint met een tweevoudige uitzondering op deze regel:

Men onderbreekt Tora-studie om de doden naar buiten te dragen (voor de begrafenis) en om een bruid te begeleiden (naar haar bruiloft). Men zei over Rabbi Jehoeda, de zoon van Rabbi Elai, dat hij zijn Tora-studie zou onderbreken om de doden te dragen (voor de begrafenis) en om een bruid te begeleiden (naar haar bruiloft). In welk geval wordt deze uitspraak gedaan? Alleen wanneer er niet voldoende (aantallen andere mensen beschikbaar zijn om de overledene of de bruid op gepaste wijze te eren). Echter, wanneer er voldoende aantallen zijn, mogen extra mensen hun Tora-studie niet onderbreken (om deel te nemen).

Volgens de oorspronkelijke leer mag men alleen een pauze nemen van het leren van Tora om iemand te vergezellen naar zijn begrafenis of naar zijn bruiloft. Maar de Gemara vernauwt vervolgens de uitspraak door te stellen dat dit alleen zo is als er niet een menigte is van voldoende omvang om de bruid of de overledene te eren.

Hoeveel mensen zijn er genoeg om eer te bewijzen bij een begrafenis? (We laten de vraag over de bruidsstoet voor zijn beurt in Traktaat Ketoebot). Zoals blijkt, is het antwoord veel: 12.000 rouwenden en 6.000 sjofarblazers (of mogelijk 12.000 rouwenden, van wie er 6.000 ook sjofars blazen). In het geval van een Tora-geleerde die is overleden, loopt dat aantal op tot 600.000, of het aantal mannen waarvan wordt aangenomen dat ze bijeenkwamen bij het geven van de Tora op de berg Sinaï.

En wat als de overledene niet alleen een geleerde was, maar ook een leraar? In dat geval, merkt de Gemara op:

Voor iemand die anderen onderwees, is er geen grens (aan de eer die hem betoond moet worden).

Dus terwijl de Gemara begint met te zeggen dat een Tora-student haar studie alleen mag onderbreken om een begrafenis bij te wonen als zij nodig is om de menigte te helpen aanzwellen, zijn de aantallen die gegeven worden voor voldoende eer zo hoog dat het zou betekenen dat iemands aanwezigheid vermoedelijk altijd noodzakelijk is. Als dat het geval is, heeft het nauwelijks zin om een aantal vereiste aanwezigen te noemen. Dus wat is er werkelijk aan de hand?

Een aanwijzing kan gevonden worden in de ontroerende manier waarop Rav Sheishet de betekenis van het getal van 600.000 uitlegt:

Zoals de Torah werd gegeven, zo moet het ook worden weggenomen. Zoals de Tora werd gegeven in aanwezigheid van zeshonderdduizend man, zo moet ook het wegnemen ervan gebeuren in aanwezigheid van zeshonderdduizend man.

Met andere woorden, dezelfde eer die werd gegeven toen de Tora werd gegeven op de berg Sinaï, moet worden gegeven wanneer de Tora wordt genomen door het heengaan van een Tora-geleerde.

In zijn Daf Shevui commentaar, schrijft Rabbi Joshua Kulp, commentaar gevend op een identieke passage in Ketubot 17b: “Het klinkt voor mij alsof wat deze rabbijnen in feite zeggen is dat er niet zoiets bestaat als ‘genoeg’ mensen bij een begrafenisstoet. Aan het slot van deze passage wordt de ziel vergeleken met het geven van de Tora – net zoals de Tora werd gegeven in het bijzijn van 600.000 mensen, zo moet ook de ziel, de innerlijke Tora, worden weggenomen in het bijzijn van 600.000 mensen. Dit is een prachtig beeld – onze neshamot [zielen], onze innerlijke geesten en levenskracht, zijn onze eigen persoonlijke Tora.”

Als de ziel van een individu een hele Torah bevat, dan is het terzijde leggen van iemands studie om een begrafenis bij te wonen misschien niet zozeer het pauzeren van Torah-leren, als wel het richten van iemands aandacht op een andere “passage” – die van een persoon uit zijn aardse leven. De dag van de begrafenis is een unieke gelegenheid om onze Torah te pauzeren in ruil voor de mogelijkheid om hun Torah te leren – de lessen uit het leven van een persoon die blijven nadat hun ziel is teruggekeerd naar zijn schepper. En zo geïnspireerd, kunnen we dan terugkeren naar onze eigen lering.

Het geheim van een lang leven – Megillah 28

Door Sara Ronis

Billy Joel zong beroemd: “Alleen de goeden sterven jong.” De daf van vandaag biedt een tegenwicht, door verder te gaan met de discussie van gisteren over rechtschapen rabbijnen die beloond werden met een lang leven.

De daf van vandaag presenteert de gevallen van rabbijnen die erom bekend stonden dat ze tot op hoge leeftijd leefden. Elke rabbi legt uit waarom hij zo gezegend was.

Rabbi Nehunya ben Hakana werd door zijn discipelen gevraagd: Waarom bent u gezegend met een lang leven? Hij zei tegen hen: In mijn leven, bereikte ik nooit eer ten koste van de eer van mijn medemens. Noch ging er een vervloeking van mijn naaste van mij uit wanneer ik naar bed ging. En ik was vrijgevig met mijn geld.

Rabbi Nehunya bar Hakana legt uit wat hij ziet als zijn levensverlengende deugden: Hij was voorzichtig om nooit anderen te vertrappen voor zijn eigen achting, en hij loste intermenselijke conflicten altijd onmiddellijk op – zoals het spreekwoord zegt, hij ging niet boos naar bed. Hij was ook gul met zijn middelen, wat de Gemara uitlegt als het nooit vragen om wisselgeld op de markt.

Rabbi Yehoshua ben Korha verdiende ook een lang leven, zoals we leren in deze humoristische uitwisseling:

Rabbi Jehoeda HaNasi vroeg Rabbi Jehosjoe ben Korha: Waarom bent u gezegend met een lang leven? Hij zei tegen hem: Waarom vraagt u mij, bent u vermoeid door mijn lange leven? Rabbi Jehoeda HaNasi zei tegen hem: Mijn leraar, het is Tora en dus moet ik het leren. Rabbi Yehoshua ben Korha zei tegen hem: In al mijn dagen heb ik nooit naar de gelijkenis van een slecht mens gekeken.

Een oude en kennelijk charmant zelfspottende Rabbi Jehosjoea ben Korha schrijft zijn geluk toe aan het mijden van hen die slecht zijn. Maar later in de Gemara, leren we dat hij eigenlijk gemengde gevoelens heeft over het feit dat hij zoveel langer leeft dan veel van zijn gelijken – wat ons een kans biedt om te mediteren over de moeilijkheden van een buitengewoon lang leven. Hij zegent zijn leerling Rabbi Jehoeda HaNasi en bidt dat hij maar half zo lang mag leven – hij legt uit dat de ouderen moeten sterven om plaats te maken voor de jongere generaties. Misschien was zijn vraag – ben je moe van mijn lange leven? – was meer in ernst dan een speelse grap. Als een lang leven de beloning is voor rechtschapenheid, dan vindt Rabbi Yehoshua ben Korha het eigenlijk een nogal gemengde zegen.

Een andere wijze, Rabbi Zeira, noemt andere deugden als de bron van zijn geluk om vrij oud te worden:

Rabbi Zeira werd door zijn discipelen gevraagd: Waarom bent u gezegend met een lang leven? Hij zei tegen hen: In mijn dagen, was ik nooit boos in mijn huis. Noch liep ik ooit vooruit op iemand die groter was dan ik. Noch mediteerde ik over woorden van Tora in smerige steegjes. Noch liep ik vier el zonder Tora of zonder tefillin. Noch sliep ik in een studiezaal, noch een diepe slaap, noch een kort dutje. Noch verheugde ik mij wanneer mijn medestudent struikelde. Noch noemde ik mijn medemens bij zijn denigrerende bijnaam (hanikhato). En sommigen zeggen: bij zijn bijnaam (hakhinato).

Aan de ene kant kunnen we de uitspraken van deze oude rabbijnen lezen als het aanbieden van een lijst van verdienstelijke gedragingen die zullen leiden tot een lang leven: respect voor Tora, toewijding aan mitzvot en een diepgaande toewijding aan het eren van onze medemensen. We kunnen een checklist maken en ervoor zorgen dat we elk van deze handelingen afstrepen, om onze eigen lange levens te verzekeren.

Aan de andere kant is er geen profeet of wijze voor nodig om rond te kijken in de wereld en te zien dat in feite veel mensen die al deze dingen doen nog steeds tragisch jong sterven. De Amora Rami bar Hama, vermaard om zijn wijsheid en ethiek – hij verzette zich tegen gokken (Sanhedrin 24b) en het dwingen van iemands vrouw tot relaties (Eruvin 100b); hij was ook een voorvechter van wezen (Gittin 37a) – is beroemd om zijn jonge dood (zie Bava Batra 12b en Berakhot 47b). In de laatste van deze twee citaten, zoeken de rabbijnen wanhopig naar een reden. Ik zou niet zo ver willen gaan om Billy Joel gelijk te geven, maar als je naar de wereld kijkt, wordt het duidelijk dat rechtschapenheid gewoon geen lang leven belooft. Dus wat moeten we maken van de uitspraken van deze rabbijnen?

Of de rabbijnen ons nu wel of niet een gids kunnen bieden voor een lang leven, hun uitspraken bieden ons een model voor hoe we een vriendelijk leven kunnen leiden – niet vooruit komen ten koste van anderen, mensen niet uitschelden met denigrerende bijnamen, niet meer eer opstrijken dan we verdiend hebben, de Tora respecteren en eren, gul zijn met ons geld. De daf van vandaag suggereert dat, op zijn minst, dat de dingen zijn die het leven de moeite waard maken.

Torah te koop – Megillah 27

Door Ben Harris

De daf van vandaag vervolgt de discussie van de Gemara over de beperkingen die worden opgelegd aan de verkoop van heilige voorwerpen. Zoals we gisteren zagen, is er een hiërarchie van heiligheid rond synagogen, beginnend met de grond waarop een synagoge staat en doorlopend tot aan de Torarol zelf, het toppunt van heilige voorwerpen. In de regel mag geld verdiend met de verkoop van een heilig voorwerp alleen gebruikt worden om iets van grotere heiligheid te kopen.

Vandaag behandelt de Gemara een vraag die klinkt alsof hij rechtstreeks afkomstig is van de wijsneus achter in de klas: Oh ja? Wat als je de opbrengst van de verkoop van een Torah-rol wilt gebruiken om een andere Torah-rol te kopen? Wat dan?

De vraag is niet zo snarky als hij klinkt (of zoals ik hem heb opgevat). Aan de ene kant hebben we de algemene regel die we gisteren geleerd hebben, dat de opbrengst van de verkoop van een heilig voorwerp alleen gebruikt mag worden om voorwerpen van grotere heiligheid te kopen. Aangezien er geen voorwerp heiliger is dan een Tora, zou het kopen van een Tora met de opbrengst van de verkoop van een andere Tora in strijd zijn met die regel. Maar misschien, omdat de regel in dit geval onmogelijk te volgen is, moet een Tora een uitzondering zijn. Immers, wat zou een gemeenschap anders kunnen doen met de opbrengst van de verkoop van een Tora? Als het antwoord niets is, zou dat impliceren dat de verkoop van een Torah-rol zelf ontoelaatbaar is.

De Gemara doet een paar pogingen om het dilemma op te lossen en verwerpt elk op zijn beurt. We zullen ze niet allemaal bespreken, maar hier is er een om je een voorproefje te geven.

Kom en hoor een oplossing voor dit dilemma: Zoals Rabbi Yohanan zei in de naam van Rabbi Meïr: Een Tora-rol mag alleen verkocht worden als de verkoper het geld nodig heeft om Tora te studeren of om met een vrouw te trouwen.

De Gemara probeert uit de leer van Rabbi Meïr af te leiden dat het verkopen van een Tora-rol om een andere rol te kopen, toegestaan is. De logica hier is dat, volgens Rabbi Meïr, het ene soort Tora (de boekrol) geruild kan worden voor een ander soort Tora (Tora-studie), het toegestaan zou moeten zijn om een boekrol te verkopen om een andere te kopen. Maar de Gemara verwerpt deze logica. Misschien is Torastudie alleen in een speciale categorie omdat studie datgene is wat leidt tot de vervulling van de geboden. Ergo, we kunnen niet concluderen uit Rabbi Meir’s leer dat het verkopen van een boekrol om een andere boekrol te kopen is toegestaan.

Dat is de laatste poging van de Gemara om de zaak op te lossen. Wat daarna komt is het laatste woord over dit onderwerp:

Over hetzelfde onderwerp, onderwezen de wijzen: Iemand mag een Tora-rol niet verkopen, zelfs als hij hem niet nodig heeft. Verder zei Rabban Sjimon ben Gamliël: Zelfs als iemand niets te eten heeft, en uit zijn nood een Tora-rol verkocht of hij verkocht zijn dochter om dienstmaagd te worden, dan ziet hij nooit een teken van zegen (van de opbrengst van beide verkopen).

De kern van de Gemara is dat Tora-rollen nooit verkocht mogen worden. En als je dat toch moet doen omdat je anders verhongert – let wel: het verkopen van een Torarol is niet één van de drie kardinale geboden van het Jodendom die men liever dood dan overtreedt – dan zal de verkoop niet tot zegen leiden. In feite komt het erop neer dat men zijn eigen kind in slavernij verkoopt.

Interessant is dat het standpunt van Rabbi Meir vandaag de dag algemeen wordt begrepen als de regel. Volgens de Shulchan Aruch is de verkoop van een Torah-rol verboden, behalve om Torah-studie te ondersteunen of om wezen uit te huwelijken. Er kan meer clementie zijn met betrekking tot een Torah in privébezit, maar zelfs dan zeggen sommigen dat die alleen verkocht mag worden behalve in deze twee gevallen. Maimonides gaat nog verder en schrijft dat deze twee uitzonderingen alleen gelden als de verkoper niets anders te verkopen heeft.

Het is zeker geen verrassing om te zien dat, voor de oude rabbijnen, de Torah van het allergrootste belang was – een belang dat niet alleen tot uiting kwam in hun toewijding aan de studie ervan, maar ook in hun eerbied voor de boekrol zelf. Dus als je van plan bent om ooit een Torah-rol te kopen, wees dan gewaarschuwd: Hij zal waarschijnlijk levenslang bij je blijven.

Heiligheid maakt deel uit van de gemeenschap – Megillah 26

Door Alieza Salzberg

De mishnah waarmee de bladzijde van vandaag begint, beschrijft een model van synagogeheiligheid dat zich in concentrische cirkels naar buiten uitstrekt, te beginnen bij de Torarol in het centrum.

Inwoners van een stad die het stadsplein hebben verkocht, mogen met de opbrengst van de verkoop een synagoge kopen. Als zij een synagoge hebben verkocht, mogen zij een ark kopen (om de heilige rollen in te bewaren). Als zij een ark verkocht hebben, mogen zij wikkeldoeken kopen (voor de heilige rollen). Als zij wikkeldoeken hebben verkocht, mogen zij rollen kopen (van de Profeten en de Geschriften). Als zij rollen (van de Profeten en de Geschriften) hebben verkocht, mogen zij een Torarol kopen.

Volgens de misjna mag een gemeenschap iets heiligs verkopen en de opbrengst alleen gebruiken om iets van grotere heiligheid te kopen. Maar zoals de misjna verder beschrijft, mag de opbrengst van een verkoop van een Tora-rol niet gebruikt worden om rollen van de Profeten en de Geschriften te kopen, die van mindere heiligheid zijn. De vuistregel is dat een gemeenschap geld van de verkoop van een voorwerp mag gebruiken om iets van meer betekenis te kopen, maar niet minder.

Deze mishna behandelt de relatief prozaïsche kwestie van een synagoge die haar bezittingen verkoopt in een periode van verandering – verhuizing van de ene plaats naar de andere, bijvoorbeeld, of misschien zelfs sluiting. Deze regels roepen echter ook een grotere vraag op over de aard van heiligheid zelf.

De Torah lijkt de initiële heiligheid te genereren. Objecten dalen in heiligheid naarmate zij verder van de Torah verwijderd raken: de omhulsels die de Torah-rollen direct aanraken, gevolgd door de ark waarin ze liggen, dan het synagoge-gebouw zelf, en tenslotte het stadsplein. Dit laatste punt, het stadsplein, is het meest interessante op de lijst. Waarom kan een stad een openbaar plein niet verkopen en het geld gebruiken om een park aan te leggen? Mag met de opbrengst alleen een synagoge gebouwd worden?

De Gemara stelt juist deze vraag onmiddellijk aan de orde. Het standpunt in de misjna, zo wordt ons verteld, is dat van een enkele rabbijn, Rabbi Menahem bar Yosei, die van mening is dat omdat mensen soms bidden op het stadsplein, het een heilige plaats is. De meerderheid van de rabbijnen is het daar niet mee eens en beweert dat het stadsplein, omdat het slechts af en toe voor gebed gebruikt wordt, daarom niet heilig is.

Dit debat geeft ons een fascinerend inzicht in de krachten die heilige ruimte creëren. De rabbijnen beweren dat alleen een plaats waar mensen komen om dag in dag uit te bidden, de macht heeft om heilige ruimte te vormen. Maar Rabbi Menahem bar Yosei is het daar niet mee eens, en noemt twee bijzondere momenten waarop het stadsplein gebruikt wordt voor gebed om zijn standpunt te rechtvaardigen.

Het eerste is het openbaar gebed tijdens de gemeenschappelijke vasten, die werden afgekondigd toen er niet genoeg regen viel. Het gebed wordt in het openbaar gehouden, zodat voorbijgangers die normaal de synagoge niet binnengaan, zich bij het gebed aansluiten. De angst voor de dreigende droogte leidde tot de meest intense gebeden. En de buitenlucht creëerde een directe zichtlijn naar de hemel. Vermoedelijk hadden deze bijeenkomsten een mate van oprechte communicatie met het goddelijke die verhevener was dan normale gebeden.

Rabbi Menahem bar Yosei vermeldt ook de niet-priesterlijke horloges. We hebben hier al eerder over geleerd. Elke stad had een vastgestelde dag waarop zij verantwoordelijk was voor het leveren van het dagelijkse offer aan de Tempel. Op die dagen gingen de stedelingen de straat op om te bidden op het moment van offeren. Hier maakt het stadsplein een heilige verbinding mogelijk die afstand trotseert en de gemeenschap verbindt met de gebeurtenissen in de Tempel.

Terwijl de eerste kant van onze daf heiligheid, eenmaal gegenereerd, behandelt als eeuwigdurend, als een onzichtbare kracht die niet onverzorgd kan worden gelaten en goed moet worden geleid, leren we op de tweede helft van de daf iets heel anders:

Rava zei: Zij leerden (dat er een beperking is op wat gekocht mag worden met de opbrengst van de verkoop van een synagoge) alleen wanneer de zeven vertegenwoordigers van de stad (die aangesteld waren om de zaken van de stad te besturen) de synagoge niet verkocht hadden in een vergadering van de inwoners van de stad. Als de zeven vertegenwoordigers van de stad het echter in een vergadering van de inwoners van de stad hadden verkocht, dan lijkt zelfs het drinken van bier met de opbrengst goed en is toegestaan.

Volgens Rava, als een gemeenschap unaniem besluit een synagoge te verkopen, dan mogen zij alles kopen, zelfs drank, want er is geen blijvende heiligheid inherent aan muren of fondsen. Uiteindelijk is heiligheid inherent aan de gemeenschap en duurt binnen de synagoge alleen zolang een gemeenschap een plaats als heilig blijft beschouwen. Wanneer een gemeenschap bijeenkomt om te leren en te bidden, is hun spirituele kracht aanwezig en tastbaar in het synagogegebouw. Maar als zij als groep ervoor kiest, kan zij de gemeenschap ontbinden of overgaan naar een nieuwe locatie zonder blijvende heiligheid te sturen.

Vuile was: Megillah 25

Door Julie Seltzer

De rabbijnen waren natuurlijk buitengewoon vertrouwd met de heilige teksten van het jodendom en wisten dus dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn is. Onze bijbelse helden handelen niet altijd even bewonderenswaardig, en sommige verhaalwendingen zijn niet alleen niet gezinsvriendelijk, ze zijn ronduit verontrustend. De pagina van vandaag gaat over de vraag hoeveel van deze “vuile was” naar buiten moet worden gebracht.

De Talmoed bespreekt drie categorieën van bijbelse tekst: gedeelten die worden gelezen en vertaald, gedeelten die worden gelezen maar niet vertaald, en gedeelten die noch gelezen noch vertaald worden. Met “lezen” bedoelt de Talmoed hardop lezen in een openbaar forum. In de oudheid werd bij openbare Torah lezingen een meturgaman betrokken, een persoon die de Hebreeuwse tekst in de volkstaal vertaalde. Maar volgens de rabbijnen hoeft niet elk woord van de Bijbel aan de massa bekend te worden gemaakt.

De rabbijnen waren geen zware censoren. De eerste categorie, hardop voorgelezen en vertaalde teksten, omvat bijna alles in de Bijbel. Maar, zo merken de rabbijnen op, sommige gedeelten die zijn uitgekozen voor openbare vertaling zouden redelijkerwijs in een van de beperktere categorieën hebben kunnen vallen. Een van deze is het scheppingsverhaal. Maar is het niet duidelijk, vraagt de Gemara, dat de schepping hardop moet worden voorgelezen? Wat is het mogelijke probleem?

Dat de mensen zullen komen vragen: Wat is boven en wat is beneden? Wat was er vóór de schepping en wat is er na?

De Talmoed legt uit dat we misschien dachten dat het vertalen van dit gedeelte moeilijke vragen zou uitlokken over de oorsprong van het universum – vragen die beter niet gesteld kunnen worden. (Ja, ondanks hun enthousiasme voor het stellen van vragen, hebben de rabbijnen toch grenzen.)

Een ander voorbeeld is het verhaal uit hoofdstuk 19 van Genesis, waarin de dochters van Lot, die getuige waren van de vernietiging van hun geboortestad en zich nu in een grot verstopten zonder potentiële huwelijkskandidaten, seksuele relaties met hun vader aanknopen in een misplaatste poging om zijn geslacht voort te zetten. Men zou kunnen denken dat het verhaal de Joodse aartsvader te schande zou maken, omdat Lot Abrahams neef is. Maar de Talmoed verzekert ons dat Abrahams reputatie niet bezoedeld is door associatie.

Toch kan men er niet omheen dat het verhaal van het Gouden Kalf wel degelijk schande over Israël brengt. Toch wordt het gelezen en vertaald, ondanks dit feit – althans voor een deel. (De tweede helft van het verhaal, waarin Aäron de gebeurtenissen vertelt, wordt niet vertaald). Inderdaad, betoogt de Talmoed, we vertalen het opzettelijk, zodat onze collectieve schaamte kan leiden tot verzoening.

De tweede categorie bestaat uit gedeelten die wel worden voorgelezen, maar niet vertaald. Een daarvan is het verhaal van Reuven, die seks heeft met de bijvrouw van zijn vader. Een meer verrassende opname is de priesterlijke zegen. De Talmoed legt uit dat we de priesterzegen niet vertalen uit angst dat de luisteraars het zouden kunnen interpreteren als een goddelijke gunstbetuiging aan Gods uitverkoren volk. De rabbijnen zelf kunnen deze verzen inderdaad hebben opgevat als goddelijke vriendjespolitiek, maar het is niet nodig dat andere volken de Joden dit kwalijk nemen.

De laatste categorie zijn de gedeelten die niet worden gelezen of vertaald. Het resultaat is wat wij een kri/ktiv noemen – woorden in de Bijbel die anders worden gelezen (kri) dan ze worden geschreven (ktiv). De meeste van deze woorden zijn grammaticaal van aard, zoals een woord dat in het meervoud staat, maar in het enkelvoud wordt gelezen, omdat dit laatste in de context gewoon zinvoller is. (Bijvoorbeeld, in Exodus 32:19 staat “[Mozes] wierp de tafelen uit zijn hand”, wat bij lezing veranderd wordt in “uit zijn handen”). Maar sommige zijn woorden die de rabbijnen te grof vonden voor het gemiddelde oor. Toralezers kennen wellicht enkele van deze voorbeelden, die nog steeds worden aangehouden, waaronder het vervangen van het woord yishgalena (“hij onthulde haar”) door het vriendelijker yishkavena (“hij sliep met haar”) (Deuteronomium 28:30) en het vervangen van het woord afelim door tehorim, een meer smakelijke term voor aambeien (Deuteronomium 28:27).

De rabbijnen lijken te suggereren dat hoe beter je in de Bijbel thuis bent, hoe kleiner de kans is dat je je erdoor beledigd voelt. Maar ze beschermen meer de tekst dan dat ze de mensen beschermen. Zij zien het gevaar dat mensen overhaaste conclusies trekken over het geheel, terwijl ze alleen bekend zijn met het gedeelte. En dus, in plaats van erop te vertrouwen dat mensen de waarheid aankunnen, vallen de rabbijnen terug op het idee van hamavin yavin: zij die weten, weten. En zij die het niet weten, hoeven het niet te weten.

Rondtasten als een blinde: Megillah 24

Door Rabbi Elliot Goldberg

God verlicht de aarde voor hen die erop wonen, met mededogen; en in Gods goedheid vernieuwt Hij het werk van de schepping elke dag opnieuw.

Deze woorden worden gezegd als onderdeel van de zegen die voorafgaat aan het reciteren van het Shema tijdens de doordeweekse ochtenddienst. Zoals we geleerd hebben in Traktaat Berakhot (9b), valt het ideale moment om deze zegen te zeggen samen met het opkomen van de zon als een nieuwe dag aanbreekt en de wereld gevuld wordt met licht.

Als onderdeel van een discussie over de kwalificaties die iemand in aanmerking doen komen om de zegeningen van de ochtenddienst te leiden, presenteert een misjnah op onze daf de volgende makhloket (verschil van mening):

Iemand die blind is, mag de inleidende gebeden en zegen voor het Sjema reciteren.

Rabbi Jehoeda zegt: Iemand die in zijn leven de lichtbronnen – de zon, maan en sterren – niet heeft gezien, mag de inleidende gebeden en zegen vóór Sjema niet reciteren.

Moet men het vermogen hebben om de hemellichamen te zien waardoor God licht op aarde brengt, om deze woorden namens de gemeenschap te kunnen reciteren? Rabbi Jehoeda zegt ja, de Tanna Kamma (de anonieme eerste mening) zegt nee.

Rabbi Jehoeda’s mening, die mensen die vanaf hun geboorte blind zijn, zou uitsluiten van het zeggen van dit gebed, wordt in een beraita (een andere vroege bron die niet in de misjna te vinden is) aangevochten:

Velen hebben met hun verstand genoeg gezien om uit te wijden over de goddelijke wagen, hoewel zij die nooit werkelijk gezien hebben.

Het eerste hoofdstuk van Ezechiël beschrijft het visioen van de profeet over Gods bovennatuurlijke wagen, een toetssteen voor de vroeg-Joodse mystiek, die in veel oude Joodse teksten uitvoerig wordt besproken. Deze beraita wijst erop dat veel mensen die de goddelijke wagen nooit met eigen ogen hebben aanschouwd, er toch commentaar op leveren. Dus waarom zou iemand zicht nodig moeten hebben om zegeningen te kunnen leiden waarin Gods schepping van licht wordt geprezen?

Rabbi Yehuda antwoordt door zijn mening te verdubbelen: Zegeningen over de zon zijn anders. Terwijl iedereen inzicht kan ontlenen aan Ezechiëls hemelse visioen, kunnen alleen zij die daadwerkelijk profiteren van Gods licht de zegen leiden waarin het licht geprezen wordt. Omdat de blinden geen gebruik maken van het licht, betoogt hij, komen zij niet in aanmerking om de zegen te leiden.

Rabbi Jehoeda’s mening is niet het laatste woord over deze kwestie, want de Gemara citeert een andere beraita in de naam van Rabbi Yosei:

Mijn hele leven was ik verontrust door dit vers, dat ik niet begreep: “En gij zult ’s middags tasten, zoals een blinde tast in de duisternis.” (Deuteronomium 28:29) Ik was verbijsterd: Wat maakt het voor een blinde uit of het donker of licht is? Hij kan in ieder geval niet zien, dus waarom spreekt het vers over een blinde in de duisternis?

Ik bleef hierover nadenken totdat het volgende voorval zich aan mij voordeed: Ik liep eens in de absolute duisternis van de nacht, en ik zag een blinde man, die op zijn weg liep met een zaklantaarn in zijn handen. Ik zei tegen hem: Mijn zoon, waarom heb je deze fakkel nodig als je blind bent? Hij zei tegen mij: Zolang ik een fakkel in mijn hand heb, zien de mensen mij en redden zij mij uit de kuilen en de doornen en de distels.

Rabbi Yosei herinnert ons eraan dat ieder van ons op zijn eigen manier profiteert van de wereld. Zij die niet het vermogen hebben om met hun eigen ogen licht te zien, kunnen toch profiteren van het zicht van anderen. En dus moeten ook zij op hun beurt God kunnen zegenen voor het geschenk van het licht dat ons in stand houdt.

Moge het licht van Rabbi Yosei’s onderwijs het wereldbeeld van Rabbi Yehuda verhelderen en ons inspireren om een wereld te bouwen waarin iedereen de kans krijgt om de gemeenschap voor te gaan in gebed en dankbaarheid te uiten voor de unieke manier waarop zij de glorie van God ervaren.

Respect voor de gemeente – Megillah 23

Door Rabbi Julie Hilton Danan

Te midden van een discussie over hoeveel mensen bij verschillende gelegenheden naar de Tora worden geroepen voor aliyot, biedt de daf van vandaag een verrassende verklaring dat vrouwen, evenals mannen, naar de Tora kunnen worden geroepen voor een aliyah, maar voegt er vervolgens een onmiddellijke kwalificatie aan toe die hen daar effectief van weerhoudt.

De wijzen leerden: Alle mensen tellen mee voor het quorum van zeven lezers, zelfs een minderjarige en zelfs een vrouw. Echter, de wijzen zeiden dat een vrouw de Tora niet mag lezen, uit respect voor de gemeente.

De discussie gaat snel verder, maar dit principe blijft de deelname van Joodse vrouwen aan Toralezingen effectief uitsluiten in de meeste orthodoxe gemeenschappen, waar alleen mannen naar de Torah worden geroepen om een aliyah te ontvangen. Dit verbod is niet op grond van de Joodse wet, die duidelijk toestaat dat vrouwen tot de Tora worden geroepen, maar vanwege het ongrijpbare principe van respect voor de gemeente – k’vod tziboer in het Hebreeuws.

Wat is dan k’vod tzibur? De uitdrukking wordt slechts op een paar plaatsen in de Talmoed genoemd in verband met Torah-lezingen. Soms verwijst het eenvoudigweg naar het niet tot last zijn van de gemeente. In Traktaat Yoma (70a), leren we dat men een Torah-rol niet in het openbaar mag oprollen vanwege k’vod tziboer. In Traktaat Sotah (39b), vinden we een lering die een gebedsleider verbiedt om de bedekking van de ark in het openbaar te verwijderen om dezelfde reden.

Beide handelingen zijn verboden omdat zij de gemeente ongemakkelijk lang zouden laten staan. Misschien zou het oproepen van een vrouw om Tora te lezen een soortgelijk ongemak veroorzaken, omdat de mannen zouden moeten wachten terwijl een vrouw zich vanuit de vrouwenafdeling, of zelfs van buiten de synagoge, naar de Tora begeeft.

Maar op andere plaatsen in de Talmoed heeft k’vod tziboer een andere connotatie. Op de daf van morgen, bijvoorbeeld, vinden we deze lering:

Wat is de reden dat een minderjarige wiens ledematen ontbloot zijn, de Tora niet mag lezen? Dat is uit respect voor de gemeente.

En in Traktaat Gittin, vinden we deze lering:

Rabba en Rav Yosef zeggen beiden: Men leest niet uit chumashim in de synagoge uit respect voor de gemeenschap.

Deze laatste voorbeelden suggereren dat k’vod tziboer minder te maken heeft met gemak en meer met de waardigheid van de gemeenschap als zij samenkomt om de Tora te lezen. Maar waarom zou de deelname van vrouwen aan de Tora-lezing afbreuk doen aan die waardigheid? Een aantal vroege commentatoren suggereren dat het lezen van Torah door vrouwen aangeeft dat de mannen van de gemeente niet in staat zijn om zelf Torah te lezen.

Vandaag de dag geven de meeste orthodoxe gemeenten nog steeds alleen aliyot aan mannen, terwijl andere Joodse denominaties ze gelijkelijk aan vrouwen aanbieden. De laatste jaren staan sommige orthodoxe rabbijnen echter toe dat vrouwen deelnemen aan de Toralezing in het kader van partnerschapsminyanim, een stijl van gebedsdienst die probeert de deelname van vrouwen te maximaliseren binnen de grenzen van de orthodox-joodse wet.

Hun redenering is dat k’vod tzibur ofwel een relatief concept is en dus cultureel aanpasbaar is, ofwel dat de gemeenschap er afstand van kan doen. Rabbi Daniel Sperber, een prominente orthodoxe rabbijn en winnaar van de Israël Prijs, heeft geschreven dat orthodoxe synagogen die klaar zijn voor dergelijke veranderingen binnen een halachisch kader een evenwicht moeten vinden tussen k’vod tziboer en de meer in het oog springende Joodse waarde van k’vod habriyot, of menselijke waardigheid, een concept dat we eerder in dit traktaat, op Megillah 3, zijn tegengekomen. Volgens hem is k’vod tziboer een losse categorie waarvan kan worden afgeweken of die kan worden veranderd naarmate de gevoeligheden evolueren. Maar menselijke waardigheid is een centrale Joodse waarde.

In een tijd waarin een vrouw premier of president kan worden, zouden velen stellen dat het niet langer onwaardig is voor een vrouw om een aliyah te hebben. Voor veel vrouwen vergroot deelname aan de Toralezing hun gevoel van waardigheid en religieuze vervulling en zou moeten worden toegestaan – k’vod tzibur niettegenstaande.

De verzen verdelen – Megillah 22

Door Sue Parker Gerson

De daf van vandaag gaat verder met een discussie over een onderwerp dat in de mishnah van gisteren aan de orde kwam: hoe de verzen voor de Torah-lezingen verdeeld moeten worden.

Zoals regelmatige synagogegangers zullen weten, wordt op Sjabbat-ochtenden een lange portie van de Tora gelezen en verdeeld over zeven aliyot. Maar op maandag- en donderdagochtend en op Sjabbatmiddag, wordt een korter gedeelte van de Tora verdeeld over drie aliyot. Als algemene regel geldt dat elke aliyah ten minste drie verzen lang moet zijn. Op de daf van vandaag, overwegen de rabbijnen wat te doen als er niet genoeg verzen in de lezing zijn om ervoor te zorgen dat elke aliya lang genoeg is. Zoals te verwachten, zijn de rabbijnen het niet eens.

Rav zei: De tweede lezer herhaalt het laatste vers dat de eerste lezer had gereciteerd, zodat ieder van hen drie verzen leest. En Sjmoeël zei: De eerste lezer verdeelt het derde vers en leest de helft ervan, en de tweede lezer begint met de tweede helft van dat vers, alsof elke helft een eigen vers was.

Tegenwoordig is het gebruikelijk dat de persoon die tot de Tora geroepen wordt, twee zegeningen reciteert en dat een Tora-lezer het gezang vanaf de boekrol voor zijn rekening neemt. Maar in Talmoedische tijden, deden degenen die tot de Tora geroepen werden, het reciteren zelf, daarom verwijst de Gemara hier naar hen als “lezers.” Volgens de mening van Rav, als er niet genoeg verzen zijn om rond te gaan, herhaalt de tweede lezer het laatste vers dat door de eerste lezer is gelezen. Sjmoeël zegt dat de twee lezers het vers onder elkaar verdelen.

Wat is de basis van dit geschil? De Gemara vertelt ons:

Hij [Rav] stelt dat elk vers dat Mozes niet verdeelde, wij niet mogen verdelen.

Hoewel de geschreven Tora niet aangeeft wanneer afzonderlijke verzen beginnen en eindigen, hebben we een overlevering van Mozes die deze begin- en eindpunten aangeeft. Rav zegt dat we niet van deze traditie mogen afwijken.

Er is echter één uitzondering: wanneer we les geven aan schoolkinderen:

Heeft Rabbi Hananya Kara niet gezegd: Ik had grote nood met Rabbi Hanina de Grote; (er waren vele keren dat ik zijn toestemming moest vragen om een vers te verdelen), en hij stond mij toe om het alleen te verdelen ten behoeve van schoolkinderen, omdat zij op deze manier onderwezen moeten worden.

Als deze passage bekend klinkt, dan komt dat omdat we hem een paar weken geleden letterlijk zijn tegengekomen, op Taanit 27. Door onze studie van Daf Yomi heen zullen we soortgelijke herhalingen vinden, wanneer een passage die op de ene plaats een punt maakt, gebruikt wordt om op een andere plaats een soortgelijk punt te maken. Zowel in Taanit als hier, draait de discussie om het opsplitsen van Torah verzen. Een specifieke uitzondering op het verbod om dit te doen wordt toegestaan bij het onderwijzen van kinderen. Rashi bevestigt dat de reden voor het toestaan van het splitsen van verzen aan studenten is om hen te helpen bij het leren.

De Joodse traditie is rijk aan voorbeelden van het creëren van een leeromgeving die kinderen in staat stelt te slagen in hun studie. Hier staan we het splitsen van anders ondeelbare verzen toe. In Traktaat Pesachim, leren we hoe we een kindvriendelijke seder kunnen maken. In Pirkei Avot, leren we over ideale leraar-student verhoudingen. En het is geen wonder – Joods leren is de sleutel tot het in stand houden van de Joodse traditie.

De modellen van joods onderwijzen en leren die overal in de Talmoed te zien zijn, zijn voorbeelden van ideale pedagogie die wordt toegepast om studenten te laten slagen. Het opdelen van de inhoud in kortere segmenten, zodat schoolkinderen kunnen leren zonder overweldigd te raken door frustratie, is slechts één element van wat leraren vandaag de dag best practices zouden noemen – en één die nog steeds wordt toegepast in onze tijd.

Dus, als je ooit gefrustreerd bent om een lange Toralezing onder de knie te krijgen, doe dan wat de Talmoed voorstelt: Splits de verzen op in kleinere porties terwijl je ze leert.