Door Sara Ronis
De mishnah op de daf van vandaag somt een aantal mitzvot op die alleen overdag kunnen worden uitgevoerd. Een van die mitzvot is het lezen van de megillah. En toch, als je de kalender van een willekeurige synagoge bekijkt, zul je waarschijnlijk zien dat ze de megillah twee keer lezen op Purim – één keer ’s nachts en één keer overdag. Hoe rijmt dat met de mishnah van vandaag?
De bespreking van deze vraag door de Gemara opent een mogelijkheid om na te denken over rabbinaal leren in het algemeen, door eerst een verklaring te geven en dan een bespreking van deze vraag. Eerst de uitleg: Waarom moet de mitswa om de megillah te lezen gedurende de dag vervuld worden? De Talmoed wijst op het Boek Esther, en de verklaring dat de daarin beschreven gebeurtenissen in toekomstige generaties moeten worden herdacht:
Zoals het vers zegt: “En dat deze dagen herdacht en bewaard zouden worden” (Esther 9:28) – overdag, ja, ’s nachts, nee.
Het vers zegt “dagen,” dus de Talmoed redeneert dat het verhaal overdag verteld en gelezen moet worden.
Dan, de discussie. Het blijkt dat Rabbi Yehoshua ben Levi al had geleerd dat men de megillah zowel ’s nachts als overdag moet lezen. Hoe valt dat te rijmen met de eis van onze Misjna dat hij overdag gelezen moet worden? Misschien niet.
Laten we zeggen dat dit een afdoende weerlegging is van Rabbi Yehoshua ben Levi, zoals Rabbi Yehoshua ben Levi zei: Iemand is verplicht de megillah ’s nachts te lezen en het dan overdag te herhalen.
De misjnah werd opgetekend voordat Rabbi Yehoshua ben Levi leefde, dus misschien vergiste hij zich door het niet eens te zijn met deze eerdere leer. De Gemara verwerpt deze interpretatie:
Wanneer de misjnah leert dat (de megillah overdag gelezen moet worden, verwees het alleen) naar de lezing overdag.
Volgens de Talmoed leert de mishnah ons alleen dat het overdag lezen van de megillah na zonsopgang moet plaatsvinden. De mishnah bespreekt het ’s nachts lezen helemaal niet – wat niet betekent dat het niet ook een mitswa is, alleen dat het niet relevant is voor de discussie over welke mitzvot na zonsopgang moeten worden uitgevoerd. Zowel Rabbi Yehoshua ben Levi als de auteur van onze mishnah hebben gelijk.
Hoewel dit een relatief eenvoudige discussie is, modelleert het iets dat brede toepasbaarheid heeft voor hoe we vandaag de dag leren. De Talmoed legt eerst de redenering achter het onderricht van de misjna uit, voordat hij het mogelijk ingewikkeld maakt. Hij zorgt ervoor dat we allemaal op één lijn zitten over wat er gebeurt en waarom, voordat hij dieper ingaat op hoe het past in andere leringen.
Diegenen onder jullie die leraar zijn, zijn waarschijnlijk bekend met de taxonomie van Bloom. In zijn eenvoudigste vorm is het een manier om de leerresultaten pedagogisch te ordenen, zodat ze in complexiteit op elkaar voortbouwen en de ontwikkeling van kritische denkvaardigheden verzekeren. Bloom’s taxonomie somt zes niveaus van leerresultaten op. Eerst komt kennis, gevolgd door begrip, toepassing, analyse, synthese en evaluatie.
De discussie op de daf van vandaag geeft precies dit soort leren weer. Eerst wordt ons een verklaring in de Misjna verteld. Dan leren we het te begrijpen en onze kennis van het Boek Esther erop toe te passen. En dan analyseren we die uitspraak en brengen hem in verband met andere rabbinale leringen, voordat we uiteindelijk evalueren of die verbanden wel relevant zijn. Alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat niemand achterblijft in het leerproces.